Victoriaanse architectuur is eclectisch, wat betekent dat uit kunststijlen uit het verleden een selectie gemaakt en toegepast werd. Creativiteit en individualisme van de architecten was belangrijk. Naast de technische vooruitgang bleef er een hang naar het verleden en was er inspiratie uit Italië, vooral uit Venetië met de vele neogotische gebouwen.
De periode tot 1875
De Victoriaanse architectuur maakte in die tijd een aantal ontwikkelingen door. In de eerste helft van het Victoriaanse tijdperk zie je de invloed van de industriële vooruitgang. De oorspronkelijke bouwmaterialen werden aangevuld met materialen als gietijzer en glas en architecten gingen steeds meer experimenteren, ook met geprefabriceerde materialen. Het Crystal Palace in Londen uit 1851, ontworpen door Joseph Paxton voor de Wereldtentoonstelling, was hier een prachtig voorbeeld van. Helaas is deze in 1936 afgebrand. Het St. Pancras station uit 1868 met een enorm brede overkapping van gietijzer en glas van John Barlow kun je nog steeds bewonderen. Het stationsgebouw zelf en het aangrenzende hotel uit 1873 zijn ontwerpen van George Gilbert Scott in neogotische stijl, herkenbaar aan de torentjes, de vele boogramen, hoge puntdaken en uitbundige decoraties. Ook zijn er elementen uit de neoclassicistische stijl te zien, zoals de pilaren bij de ramen.
De periode na 1875
In de latere Victoriaanse tijd werd de Queen Anne stijl erg populair, een combinatie van de klassieke Engelse cottage met de uitbundige decoraties en creativiteit van de Victoriaanse stijl. Comfort en stijl voor woonhuizen werd belangrijk door de welvaart. Denk aan een steil dak, asymmetrische vormen, vooruitstekende erkers, een veranda, torentjes en decoratieve details. Een voorbeeld zijn de huizen in de wijk Bedford Park in Londen van de architect Richard Norman Shaw.
Invloed op Amerikaanse huizenbouw
De Victoriaanse stijl vinden we ook terug in Amerika, waar veel Engelsen naar toe emigreerden. Deze Europese stijl gaf status en rijkdom aan. Ook inspireerde de Victoriaanse stijl de Amerikanen zelf tot het bouwen van houten huizen met geprefabriceerde elementen en een asymmetrische structuur. Ook de Queen Anne stijl met houtsnijwerk kun je nog zien in de Amerikaanse buitenwijken.
